ترمیم دندان به هر نوع درمانی گفته می شود که برای بازیابی زیبایی و عملکرد دندان آسیب دیده، طراحی میشود. دندانپزشک وضعیت دندان و شدت آسیب را بررسی میکند تا بهترین گزینه را برای ترمیم انتخاب کند. پس اگر دندانهای شما پوسیده، ضعیف یا شکسته شده‌اند، ممکن است نیاز به ترمیم دندان داشته باشید.
نمونه‌هایی از ترمیمهای دندان شامل پر کردن دندان، روکش‌ها، ایمپلنت‌ها، بریج‌ها و دندانهای مصنوعی است. در این بررسی ، مروری بر برخی از انواع رایج ترمیم دندان خواهیم داشت که امروزه توسط دندانپزشکان مورد استفاده قرار می‌گیرند.
ترمیم دندان (Dental restoration) تمام روشهایی است که دندانپزشک، مشکلات مربوط به عملکرد یا ظاهر دندان بیمار را با جایگزین کردن دندان یا ترمیم پوسیدگی و شکستگی برطرف میکند. دندان ممکن است به دلیل پوسیدگی، زوال (ضعیف شدن) ترمیم قبلی یا شکستگی از بین رفته باشد. با ترمیم دندان جلو و دیگر دندانها میتوان این نوع مشکلات را به کلی برطرف کرد. متخصص ترمیم دندان از روش‌های مختلف برای جلوگیری از پوسیدگی دندان استفاده میکند تا از درد و مشکلات شدیدتر در آینده پیشگیری کند.
انواع ترمیم دندان:
امروزه به لطف گزینه‌های متنوع برای ترمیم دندان تقریباً تمامی مشکلات دندانی برطرف میشود. این روش‌ها مشکلاتی چون پوسیدگی، صدمه‌دیدگی یا حتی از دست دادن دندان را برطرف میکنند و لبخند شما را اصلاح و زیبا خواهند کرد. با توجه به مشکلات دندانی شما، دندانپزشک معمولاً دو نوع ترمیم برای دندان را پیشنهاد میدهد.
ترمیم دندان مستقیم
-
ترمیم دندان غیر مستقیم
ترمیم دندان به صورت مستقیم :
در ترمیم دندانهای مستقیم تمامی اقدامات و ساخت قطعات لازم در داخل دهان تکمیل و انجام میشود. این رویه تحت عنوان پرکردگی هم شناخته میشود که شامل قرار دادن یک ماده سازگار با ساختار دندان بر روی حفره تمیز شده و عاری از عفونت و پوسیدگی است. این مواد سپس بر روی دندان ثابت می‌شوند و ساختار و ظاهر دندان صدمه دیده و یا پوسیده را احیا میکنند.
پر کردن و پروتز های درون دندانی معمولا مقرون به صرفه ترین راه هستند که با کمترین میزان تهاجم می توانند مشکل بیماران را برطرف کنند. برای این کار معمولا از سه نوع ماده اولیه استفاده می شود:
ترمیم دندان با آمالگام
• آمالگام نقره یک ترکیب تشکیل شده از ۵۰ درصد جیوه و ۵۰ درصد نقره، قلع، روی و مس است. از جمله مزایای آمالام نقره می توان به قیمت پایین، قرار دادن آسان آن در دندان و قدرت و دوام استثنایی اشاره کرد. در طرف مقابل، از لحاظ زیبایی آمالگام یک گزینه مناسب نیست چرا که امکان بزرگتر شدن و یا کوچکتر شدن آن درون دندان وجود دارد. همین موضوع می تواند منجر به ترک خوردگی دندان شود و یا اجازه دهد غذا و باکتری ها وارد دندان شده و منجر به ایجاد پوسیدگی و حفره دندانی شود. استفاده از جیوه در این روش نیز کماکان جای بحث زیادی دارد.
مزایا
- مستحکم : آمالگام میتواند در برابر نیروهای جویدن مقاومت کند.
- کم‌هزینه‌تر از سایر مواد است.
- در یک جلسه قابل انجام است.
- آمالگام در طول فرایند ترمیم نسبت به کامپوزیت کمتر به رطوبت حساس است.
معایب
- آمالگام با رنگ دندان شما مطابقت ندارد.
- ترمیم آمالگام میتواند در طول زمان دچار خوردگی و باعث تغییر رنگ دندان شود.
- یک ترمیم آمالگام سنتی (بدون اتصال) به دندان نمی‌چسبد.
- حفره آن باید گیر مورد نیازش را تامین کند. دندانپزشک ممکن است مجبور باشد بیشتر دندان را بردارد تا یک حفره مناسب ایجاد کند.
- برخی از افراد ممکن است نسبت به جیوه حساسیت داشته باشند یا نگران اثرات آن باشند. تحقیقات نشان میدهد که میزان جذب جیوه از ترمیم شبیه چیزی است که مردم از منابع دیگر در محیط دریافت میکنند.
بیشتر بخوانید : عفونت ایمپلنت دندان چیست و چه علائمی دارد ؟
ترمیم دندان با کامپوزیت
پروتز های کامپوزیت که از رزین های ترکیبی تولید می شوند، بسیار محبوب هستند چرا که می توانند رنگی متناسب با رنگ سایه دندان های اصلی شما پیدا کنند. با این حال به نسبت آمالگام نقره، این گزینه بسیار گران تر است و دوام آن نیز پایین تر خواهد بود. به صورت میانگین باید هر ۵ سال یک بار این پروتز های کامپوزیتی را تعویض کنید.
مزایا
- تطابق رنگ با دندانهای طبیعی
- در یک جلسه قابل انجام است. اینله ممکن است به دو جلسه احتیاج داشته باشد.
- ترمیم کامپوزیت میتواند مستقیم به دندان بچسبد , که باعث تقویت دندان میشود.
- تراش کمتری نسبت به آمالگام نیاز دارد. پس دندانپزشک مجبور نیست حفره گیر دار بتراشد. فرآیند باندینگ , رزین کامپوزیت را در دندان نگه می‌دارد.
- کامپوزیت‌های غیرمستقیم و اینله ها با گرما سفت می شوند. این مرحله استحکام را افزایش میدهد.
- رزین کامپوزیت را می توان در ترکیب با مواد دیگر مانند گلاس آینومر استفاده کرد تا مزایای هر دو ماده را فراهم کند.
معایب
- هزینه بیشتر
- اگر چه رزین‌های کامپوزیت مستحکم تر هستند و مقاومت بیشتری نسبت به سایش دارند اما مشخص نیست که زیر فشار جویدن در دندان های عقب به اندازه آمالگام عمر میکنند یا نه.
- هنگام ترمیم ، کامپوزیت ممکن است منقبض شود و شکافی بین دندان و ترمیم ایجاد کند. که باعث ایجاد حفراتی , در مناطقی که کامپوزیت با دندان اتصال ندارد , میشود. این انقباض زمانی کاهش می‌یابد که دندانپزشک ترمیم را در لایه‌های نازک قرار دهد.
- این ترمیم وقت بیشتری لازم دارد چون آنها معمولا لایه لایه قرار می‌گیرند. افزایش زمان و نیروی کار نیز به هزینه‌های بالاتر کمک میکند.
- پر کردن غیرمستقیم و اینله ها حداقل دو جلسه برای کامل شدن نیاز دارند. دندانپزشک در اولین جلسه قالبگیری انجام میدهد و در جلسه دوم ترمیم را در جای خود می‌چسباند.
ترمیم دندان با پروتز اینومر
پروتز شیشه ای اینومر ترکیبی محکم و کرم رنگ است که معمولا برای ترمیم دندان های پوسیده یا دندان شکسته کودکان و دندان هایی که برای گاز گرفتن غذا نیستند، به کار می روند. استفاده از این ماده در انواع پرکردن دندان قیمت نسبتا متعادلی دارد. این پروتز همچنین تغییر حالت نمی دهد، منقبض نمی شود و دارای فلوراید است که از پوسیدگی دندان جلوگیری می کند.
مزایا
- گلاس آینومر با رنگ دندان مطابقت دارد، اما نه همیشه و نه به خوبی رزین کامپوزیت.
- گلاس آینومر تقویت‌شده بارزین ، تطابق بهتری نسبت به گلاس آینومر معمولی دارد.
- گلاس آینومر ها ، فلوراید آزاد میکنند که میتواند به حفاظت دندان از پوسیدگی بیشتر کمک کند.
- ترمیم های گلاس آینومر به دندان متصل می شوند. این اتصال به جلوگیری از نشت در اطراف ترمیم و پوسیدگی کمک میکند.
معایب
- گلاس آینومر سنتی به طور چشمگیری ضعیف‌تر از کامپوزیت است. احتمال سایش یا شکستگی بسیار بیشتر است.
- گلاس آینومر سنتی به اندازه رزین کامپوزیت با رنگ دندان مطابقت ندارد.
- ترمیم گلاس آینومر تقویت‌شده با رزین لازم است در لایه‌های نازک اعمال شود. هر یک از لایه‌ها، با نور آبی روشن خاصی سخت می‌شوند. سپس لایه بعدی را می توان اضافه کرد. این باعث میشود دندان قوی‌تر شود، اما زمان ترمیم را طولانی‌تر میکند
دیگر مواردی که میتوان با آن دندان ها را پر کرد طلا و سرامیک است که هر کدام مزایا و معایب مختلفی دارند .
ترمیم دندان به صورت غیر مستقیم:
مراحل انواع روش های ترمیم دندان به صورت غیر مستقیم از جمله ساخت مواد اولیه (ونیر، تاج، پل و ایمپلنت)، در بیرون دهان انجام می شود. برخی معتقدند انواع ترمیم دندان با پروتز نوعی ترمیم غیر مستقیم است. اما این عبارت به تعمیری دائم یا نیمه دائم در روش های ترمیم دندان اشاره می کند که امکان خارج کردن آن وجود ندارد.
انواع روش های ترمیم دندان به صورت غیر مستقیم مراحل بیشتری دارد؛ از جمله معاینه، آماده کردن دندان، ساخت مواد و ونیر موقت، و روکش دندان. در نتیجه هزینه آن نیز نسبت به انواع ترمیم دندان به روش مستقیم بالاتر است. اما این روش ها راه حلی طولانی مدت و مناسب برای ترمیم دندان پوسیده جلو، ترمیم دندان شکسته، ترمیم زیبایی دندان جلو و… هستند. در ادامه انواع روش های ترمیم دندان غیر مستقیم را معرفی می کنیم:
روکش دندان
روکش دندان یا سر پوش دندان سطح دندان را کاملا می پوشانند. روکش دندان روی یک سطح از قبل آماده شده و به کمک چسبی مخصوص روی دندان قرار می گیرد. روکش دندان قدرت و ظاهر دندان آسیب دیده را بهبود می دهد و جنس آن می تواند فلز، سرامیک، و یا ترکیبی از فلز و سرامیک باشد.
باندینگ دندان
باندینگ غیر مستقیم دندانی یا همان ونیر، لایه های باریکی از پورسلین هستند که می توانند جایگزین و یا پوسته روی مینای دندان آسیب دیده، لک شده و یا دارای شکل نامناسب باشند. این روکش ها متناسب با شکل و رنگ دندان های اصلی فرد طراحی و تولید می شوند. این روش برای ترمیم دندان شکسته و ترمیم دندان های جلو بسیار محبوب است، زیرا رنگ آن شباهت زیادی با مینای دندان طبیعی فرد دارد.
پل دندان
علاوه بر باندینگ و روکش دندان، پل دندان نیز در ترمیم دندان ها کاربرد دارد. پل های دندانی، دندان هایی مصنوعی هستند که بین دندان های اصلی قرار می گیرند تا فضای بین آنها را پر کنند (جایی که دندانی کشیده شده باشد). پل دندانی معمولا از پوسلین، فلز و یا ترکیبی از این دو ساخته می شود.
ایمپلنت دندان
ایمپلنت به کمک عمل جراحی به استخوان فک متصل، و از آن برای نگه داشتن روکش دندان یا پل استفاده می شود. در میان انواع روش های ترمیم دندان، روند ترمیم با ایمپلنت طولانی بوده و ممکن است تا ۶ ماه طول بکشد. دلیل آن شکل گیری استخوان جدید در اطراف ایمپلنت است تا آن را به خوبی نگه دارد.
ترمیمهای دیگر دندان:
دندان مصنوعی غیر ثابت : دندان مصنوعی غیر ثابت ممکن است به صورت نیمه ( پارسیل) یا کامل (در شرایطی که همه دندانهای یک فک از دست رفته اند) استفاده شود. دندان مصنوعی یک قاعده صورتی رنگ شبیه به لثه دارد که دندانهای مصنوعی بر روی آن قرار گرفتند . معمولاً دندان مصنوعی به کمک قلابها یا گیره هایی در طرفین به دندانها وصل میشود تا در جای خود ثابت بماند. از آنجایی که دندان مصنوعی غیر ثابت به دندانها چسبانده نمیشود، بیمار میتواند هنگام تمیز کردن دهان و هنگام خواب آن را از دهان خارج کند.
اینلی :اینلی یا اینله نوعی ترمیم طراحی شده برای ترمیم سطح جونده دندان است که در لابراتوار دندانپزشکی ساخته شده و بعدا به دندان چسبانده میشود. ممکن است اینلی از جنس پورسلین، طلا و یا مواد دیگر ساخته شود.
آنلی – آنلی یا آنله ترمیمی است که برای سطح جونده دندان و همچنین سطوح جانبی آن (عقب دهان) استفاده میشود. آنلی همانند اینلی در لابراتوار دندانپزشکی از طلا ، پورسلین یا مواد سرامیکی دیگر ساخته میشود.
بهترین ماده برای پر کردن دندان چیست؟
قبل از اینکه بفهمید که برای پر کردن دندان بهترین ماده چیست باید چند نکته مهم در نظر گرفته شود.
۱- بزرگی حفره دندانی که قرار است پر شود
به خاطر استحکام بیشتر آمالگام، در مواردی که اندازه حفره در دندانهای عقبی که فشار زیادی را تحمل میکنند زیاد باشد برای پر کردن آن آمالگام توصیه میشود. با این حال با پیشرفتهای اخیر در ساخت رزین کامپوزیت دندان ممکن است این موضوع اهمیت چندانی نداشته باشد. برخی پژوهشهای اخیر تفاوت جزئی بین عملکرد آمالگام و کامپوزیت در پر شدگی های بزرگ را گزارش کرده اند. با این حال پژوهشی در سال ۲۰۱۰ که نرخ پایینی برای عدم موفقیت پر کردگی کامپوزیت گزارش کرده بود، در شرایطی که ترمیم زیادی در دندان لازم بود دوام آمالگام را بهتر گزارش کرد. در مواردی که ناحیه پر کوچک باشد به خصوص اگر در نواحی از دندان باشد که تحت فشار زیادی قرار ندارد، نیروی بسیار کمتری به مواد ترمیمی وارد میشود بنابراین از این لحاظ آمالگام یا کامپوزیت تفاوتی نمیکند.
۲- قرار گیری در معرض فشار زیاد
یکی از عوامل اصلی عدم موفقیت ترمیم های دندانی ترک خوردن و شکستن است. به همین علت در مواردی که نیروی بیش از حد معمول به مواد ترمیمی وارد میشود استفاده از کامپوزیت توصیه نمیشود. مثلا در بیمارانی که عادت بهم فشردن دندانها یا دندان قروچه دارند آمالگام مناسب تر است. در پژوهشی که در سال ۲۰۱۵ منتشر شد علت اصلی عدم موفقیت ترمیمهای کامپوزیتی شکستن ترمیم گزارش شده است.
۳- احتمال پوسیدگی مجدد دندان
در برخی افراد به دلایل مختلف احتمال پوسیدگی مجدد دندان زیاد است. در چنین شرایطی وجود درز و حفره مانند وجود فاصله بسیار کم بین دندان و مواد پر کننده میتواند کمک زیادی به تجمع پلاک و باکتریهای عامل پوسیدگی دندان نماید. آمالگام دندان ماهیتا مهر و موم شونده است. به این صورت که تغییراتی در خود فلز رخ میدهد که هر گونه فضای میکروسکپی موجود بین مواد ترمیمی و دندان را پر میکند. اما در ترمیمهای چسبانده شده (باندینگ) مانند کامپوزیت، هنگام تابانیدن نور مخصوص کمی انقباض رخ میدهد. بنابراین حتی اگر کامپوزیت تنگاتنگ به دندان چسبیده باشد، باز هم ممکن است کمی انقباض یافته و احتمالا فاصله میکروسکپی بین دندان و مواد ترمیمی ایجاد شود. در مقاله ۲۰۱۵ بِک، پوسیدگی مجدد دندان دومین عامل اصلی عدم موفقیت ترمیمهای کامپوزیتی گزارش شد.
۴- در معرض دید بودن ترمیم
کامپوزیت همرنگ دندان است و هنگام صحبت کردن یا خندیدن اگر دندان هایپ شده با کامپوزیت در معرض دید قرار بگیرد هیچ کسی متوجه آن نمیشود چرا که هیچ تفاوتی با دندان طبیعی ندارد. بنابراین تردیدی نیست که پر کردن دندان با کامپوزیت بسیار مطلوب تر و مورد پسند تر است. به خصوص در نواحی که دندان هاترمیم شده در معرض دید قرار دارد زیبایی آن اهمیت بسزایی پیدا میکند. آمالگام تفاوت رنگ قابل توجهی با رنگ بخش طبیعی دندان که آن را احاطه کرده است دارد بنابراین توجه ها را به خود جلب میکند.
۵- آلرژی به فلز
آلرژی به فلز موجود در آمالگام در موارد نادر گزارش شده است. در این افراد استفاده از مواد ترمیمی کامپوزیت تنها راه درمان است. در تحقیقات صورت گرفته کمتر از صد مورد واکنش آلرژی به آمالگام دندان مشاهده شده است.
بعد از ترمیم دندان چه انتظاری باید داشته باشم؟
پس از ترمیم دندان ها ، دندانپزشک ممکن است توصیه کند که عادات غذایی و نوشیدنی خود را برای 24 ساعت آینده تغییر دهید. او روش‌های زیر را توصیه میکند:
- خوردن غذاهای نرم
- خوردن غذاهای سرد
اگر می‌توانید گرما را تحمل کنید، سوپ گرم بخورید. سپس باید به مسواک زدن و نخ دندان کشیدن روزانه ادامه دهید. دندانپزشک شما ممکن است از شما بخواهد که فقط در یک جهت نخ دندان بکشید تا ترمیم موقت از جای خود خارج نشود. به ویژه بعد از ترمیم دندان جلو باید از خوردن تخمه، قرار دادن خودکار بین دندانهای جلو و ناخن خوردن خودداری کنید.
خطرات یا عوارض ترمیم دندان چیست؟
شایع‌ترین خطر، حساسیت یا ناراحتی عمومی پس از عمل ترمیم دندان است. به ندرت ممکن است دچار عفونت یا واکنش آلرژیک شوید. ترمیمهای دندانی خطرات بسیار کمی دارند اما برای مثال روکش‌ها ممکن است بریده شده یا شل شوند یا ممکن است بیفتند (روکش‌های دائمی اینطور نیستند). اگر حفره‌های عمیق دارید یا پر شدن حفره‌ها را به تأخیر می‌اندازید، ممکن است عصب کشی یا کشیدن دندان نیاز باشد.
قیمت ترمیم دندان چقدر است؟
هزینه ترمیم های دندان به نوع ترمیم، مواد مورد استفاده و مهارت دندانپزشک بستگی دارد. محدوده قیمت ممکن است به دلیل تنوع خدمات دندانپزشکی متفاوت باشد. اما قیمت این خدمات نیز بنا به دلایلی تغییر خواهد کرد. سطح بزرگتر دندان عاملی است که بر قیمت تأثیر می‌گذارد. هر چه آسیب در سطح بیشتری از دندانها گسترش یافته باشد، هزینه نیز متعاقب آن افزایش پیدا میکند.
دیدگاهتان را بنویسید