بیماری لثه چیست؟
بیماری لثه به معنی التهاب لثه‌ها در اثر رشد باکتری‌ها است. این رشد باکتری ناشی از تجمع پلاک‌هایی است که با مسواک زدن و نخ دندان کشیدن روزانه بطور کامل از بین نرفته‌اند. این پلاک‌ها موجب تشکیل رسوبات یا جرم‌هایی شده و رشد باکتری‌ها باعث از بین رفتن بافت اطراف و نگهدارنده‌ی دندان‌ها میگردد. این وضعیت در صورت عدم درمان در نهایت منجر به آسیب به استخوانی می‌شود که دندان‌ها را در جای خود نگه می‌دارد و باعث لق شدن و افتادن دندان‌ها می‌شود.
انواع بیماری لثه
بیماری لثه در دو مرحله‌ی کلیدی التهاب لثه و پریودنتیت وجود دارد. مرحله‌ی اولیه التهاب لثه است و فقط لثه‌ها را درگیر می‌کند و اگر زود تشخیص داده نشده و درمان نشود بر میگردد. و در صورتی که به آن بی‌توجهی شود می‌تواند به مرحله پیشرفته تری یعنی بیماری پریودنتیت تبدیل شود.
التهاب لثه
التهاب لثه است نوع خفیف‌تر بیماری های لثه می باشد که شامل انواع مختلفی مانند التهاب تهاجمی، التهاب مزمن و… دارد. علائم التهاب لثه عبارتند از لثه درد، نرم و تورم لثه که ممکن است به راحتی دچار خونریزی شود.
ازنشانه‌های التهاب و عفونت لثه وجود خون بر روی مسواک یا نخ دندان درهنگام استفاده از آن است. التهاب لثه در صورتی که نادیده گرفته شود، می‌تواند منجر به پریودنتیت شود. و با مسواک زدن و نخ دندان کشیدن روزانه و حفظ بهداشت دهان و دندان می توان از التهاب لثه پیشگیری کرد.
پریودنتیت
پریودنتیت زمانی رخ می‌دهد که التهاب و عفونت بافت لثه به طرف رباط‌ها و استخوان‌های نگهدارنده‌ی دندان‌ها گسترش پیدا کند. این امر منجر به جابه‌جایی یا لق شدن دندان می‌شود که در نهایت ممکن است باعث افتادن دندان شود و یا نیاز به کشیدن توسط دندانپزشک داشته باشد.
یک نشانه‌ی شایع پریودنتیت تحلیل لثه یا ایجاد فضاهایی بین دندان‌ها و لثه‌ها و همچنین درد در هنگام جویدن است. با اینکه آسیب‌های ناشی از بیماریهای لثه قابل برگشت نمی‌باشند، اما می‌توان با مسواک زدن و نخ دندان کشیدن بطور روزانه و مراجعه به متخصص دندانپزشک از آسیب بیشتر جلوگیری کرد.
التهاب لثه نکروزان اولسراتیو حاد
التهاب لثه نکروزان اولسراتیو حاد که دهان خندقی نامیده می‌شود نیز یک نوع شدید بیماری لثه است که به طور ناگهانی ایجاد می‌شود. ویژگی‌های اصلی آن، دردناک بودن، خونریزی لثه، و زخم پاپیلای بین دندانی (بخش‌هایی از لثه بین دندان‌های مجاور) می‌باشد.
علائم
عفونت و التهاب می‌تواند بدون درد یا علائم قابل توجه پیشرفت کند. به همین علت مراجعه منظم به متخصص دندانپزشک برای حفظ بهداشت دهان و دندان و پیشگیری از انواع بیماریهای دهان و دندان ضرورت دارد.
با وجود اینکه علائم و نشانه‌های بیماری لثه می‌تواند پنهان باشد ، اگر متوجه هر یک از علائم زیر در خود شدید ، حتما به یک دندانپزشک رجوع کنید:
- دیدن خون بر روی مسواک یا نخ دندان هنگام استفاده از آن
- لثه قرمز، حساس یا متورم
- تحلیل لثه
- بوی بد دهان
- چرک بین دندان‌ها و عفونت لثه‌ها
- لقی دندان‌ها
- تغییر در نحوه قرارگیری دندان‌ها روی یکدیگر هنگام بستن فک
- تغییر در نحوه قرارگیریدندان‌های مصنوعی در دهان
حتی اگر هیچگونه علامت آشکاری را تجربه نکنید، با این وجود ممکن است مبتلا به نوعی بیماری لثه باشید. تنها یک دندانپزشک می‌تواند پیشرفت بیماری لثه را تشخیص داده و تعیین کند.
دلایل
علت اصلی بیماریهای لثه پلاک باکتریایی است. با شکل‌گیری مداوم پلاک بر روی دندان‌ها مسواک زدن و نخ دندان کشیدن بطور روزانه جهت از بین بردن آن امری مهم است. در غیر این صورت پلاک‌ها تجمع پیدا کرده و باعث بیماری می‌شوند. عوامل دیگری که می‌توانند سلامت لثه‌ها را تحت تاثیر قرار دهند عبارتند از:
- سیگار کشیدن یا جویدن تنباکو
- بیماری‌هایی مانند دیابت
- داروهایی مانند استروئید، برخی از انواع داروهای ضد صرع، داروهای درمان سرطان، برخی مسدود کننده‌های کانال کلسیم و قرص‌های ضد بارداری
- عدم قرارگیری صحیحبریج دندان
- دندان کج
- پر کردن ناقص دندان
- بارداری یا استفاده از قرص‌های ضد بارداری
- ساییدن دندان‌ها یادندان قروچه
- تغذیه نامناسب
تشخیص
بیماری لثه می‌تواند از طریق یک آزمایش پریودنتال توسط یک متخصص دندانپزشک تشخیص داده شود. استخوان نگهدارنده‌ی دندان‌ها با اشعه ایکس مورد بررسی قرار می‌گیرد.
پروب پریودنتال میزان پیشرفت بیماری لثه را تعیین خواهد کرد. این پروب برای اندازه‌گیری عمق پاکت به آرامی وارد لثه‌ها و پاکت‌های اطراف دندان می‌شود. هرچه عمق پاکت بیشتر باشد به معنی شدیدتر بودن بیماری است. عمق پاکت‌ها در لثه‌های سالم باید کمتر از 3 میلی‌متر باشد در حالی که لثه‌ها محکم بوده و نوک آنها صورتی است. پاکت‌های با عمق ۳ تا 5 میلی‌متر معمولاً نشان دهنده‌ی بیماری است. جرم دندان‌ها می‌تواند تا پایین خط لثه امتداد پیدا کند و ممکن است مقداری تحلیل استخوانی نیز رخ داده باشد. پاکت‌های با عمق بیشتر از ۵ میلی‌متر اغلب نشان‌دهنده‌ی یک وضعیت جدی و احتمالاً تحلیل لثه‌ها و از بین رفتن مقدار بیشتری از استخوان است.
درمان‌های دندانپزشکی
درمان‌های زیر ممکن است توصیه شوند:
- جرم‌گیری و پولیش دندان
- تسطیح ریشه
- مصرف آنتی‌بیوتیک
- عمل جراحی